viernes, 31 de julio de 2020

125 urte sendo eta zindo

Gaurko egunez, 1895ean, Euzko Alderdi Jeltzalea sortu zuten. 125 urte igaro dira eta Alderdiak osasuntsu jarraitzen du, euskal herritarrok ematen diogun babes handia ikusita. Hori lortu ahal izateko ez dago sekreturik; erraza da zer egin behar den jakitea, nahiz eta hori ondo betetzea ez den horren erraza: egunez egun, gizartearen beharrak entzun eta horien alde egiteko lan handia egin.

Azken hauteskundeetan ere, EAJ-PNVk euskal gizartearen babes nagusia jaso du. Gure belaunaldiak inoiz ezagutu duen osasun eta ekonomia egoera larrienari aurre egiteko, herritarrek sustraiak sendo eta hostoak zindo dituen alderdi baten eskuetan jarri du beraien etorkizuna bermatzeko ardura. Eusko Legebiltzarra berritu da eta laster Jaurlaritza berria osatu behar da; hauek badute lana aurretik, hurrengo ikasturtea erronkaz beteta dator eta.

Lehendakariak ere sendo jarraitzen du bere lanarekin. Gaur Estatuko autonomia erkidegoetako presidenteak elkartu dira Gobernuko presidentearekin eta Iñigo Urkullu ez da bertaratu Pedro Sanchezen Exekutiboak Itun Ekonomikoko Batzorde Mistoa irailaren lehen hamabostaldian batzartzeko konpromisoa hartu duen arte; gainera, Euskadirentzako %2,6ko defizita eta %15,9ko zor publikoa onartu dute 2020rako. Egunez egun, gizartearen beharrak entzun eta horien alde egiteko lan handia egin.

Aurtengo ikasturtea bereziki zaila izan da eta abuztuaren atarian izan arren, lanean jarraitu behar da. Ikasle garaian, oporrak heltzerakoan, jolastea edota hondartzara joatea izaten genuen buruan baina, nota onak atera arren, ariketa liburuak bete behar izaten genituen. COVID-19ak gure artean jarraitzen du, enpresetan kaleratzeak iragartzen ari dira... Lana amaituta dagoela uste izatea akats handia dela ikasi dugu; hurrengo ikasturtean erronkak handiagoak eta zailagoak izaten dira beti, eta horietarako prestatzea ezinbestekoa da. Horrela izan da duela 125 urtetik hona, baita lehenago ere, eta aurrerantzean ere horrela izango da. Ekin diezaiogun lanari, sendo eta zindo.


sábado, 25 de julio de 2020


Brotxa lodia

Nahiz eta hauteskunde kanpaina orain dela aste batzuk bukatu zen, orduan bizitako giro politiko gaiztotuak, brotxa lodiz margotzen jarraitzen duten pintore politikoek, oraindik gure artean jarraitzen dute.

Artelana osatzeko baino kamuflajerako prestatu zuen Iturgaitzek bere koloreen paleta. PPren urdinarekin ziria sartzeko ahalegina euskal herritarren artean ezin disimulatuz, Ciudadanosen laranjarekin saiatu da nahasketa egiten, emaitza ezin desegokiagoa lortuz Gernikako gure Lege Zaharren Zuhaitzari berezkoak ez dituen itxura eta esanahia aldatu nahian.

Bestalde, azken urteotan estiloa aldatu duena EH Bildu izan da. Halere, nahiz eta espraia alde batera utzi duten (oraindik ere batzuek grafitiak atsegin badituzte ere), espainiar estiloaren influentzia hartu dute, pintzela baino brotxa lodia nahiago izan dutelako, Madrilgo Gortean denok lotsarazten gaituen politika egiteko erabiltzen den estiloa Euskal Herrira ekarriz. Baina estiloaz gain, koloreak ere konpartitzeko arazorik ez dutela erakutsi dute; horrela, Eusko Legebiltzarrean ez dute inongo gupidarik izan PPrekin adostasunak lortzeko, horrela EAJren berdea ezabatzeko baldin bada.

Ezagun da pigmentu guztiak gaizki nahastuz gero ateratzen den kolorea beltza dela; eta hain zuzen ere, beltza izango da aurretik dugun bidea, pandemiari eta honen ondoriozko ekonomia krisiari edota hezkuntza eta kulturan ditugun erronkei gai guztiak zikinduko dituen brotxa lodiz ekiten badiegu. EH Bilduk bere koloreak, bere baloreak eta non kokatzen den aukeratu beharko ditu, eta ea euskal gizarteak ulertzen duen. Argi dagoena da, etorkizuna oinarrizko balore komun batzuk ditugunen arteko adostasunekin margotuko dela.

viernes, 17 de julio de 2020


Aldaketa

Aldaketa hasia omen da. Joan den igandeko hauteskundeen ostean, bigarren indar politikoak ikaragarrizko pozez ospatu zituen lortutako emaitzak. Aurreko deialdiarekin alderatuz, botoen eta ordezkarien igoera lortu izanak “aldaketaren hasiera” iragartzen omen du.

Matematikak egoskorrak direla jakinik, datuek EH Bilduk 2016an lortu zituen datuen  igoera hori erakusten dutela onartu behar da. Horrek aldaketaren hasiera esan nahi du? Beraiek erabilitako esaldiaren mezuak, argazki finko bat baino, joera bat aditzera ematen du. Horregatik, joerak neurtzeko bilakaera bat behar delako, ez litzateke gaizki egongo lau urte atzerago egitea eta 2012ko hauteskundeetan jasotako datuak ere aztertzea.

Eta, hara! Lehen begiradan ikusten duguna da EH Bilduk ospakizun handiz eskuratu berri dituen eserleku berberak zituela duela zortzi urte: hogeita bat. Eta EAJk? Hogeita zazpi eskuratu zituen; hau da, gaur egun orduan baino lau ordezkari gehiago ditugu Legebiltzarrean. Boto kopuruan, izandako igoera azpimarratu zuten behin eta berriz, baina gutxik aipatu dute orain irabazitakoak bikoiztu egin beharko lituzketela 2012an lortu zituzten kopuruetara heltzeko; dituzten 249.000 bototik duela zortzi urteko 277.000etara heltzeko.

Eskolan ikasle nintzela “EAJko zaharrak hiltzen doazen heinean ezker abertzalekoak nagusitzen joango gara” entzun nuen behin baino gehiagotan. Tamalez, nik nahi baino urte gehiago igaro dira orduz geroztik baina, zorionez, gaur da eguna EAJk berriz ere hauteskundeak argi eta garbi irabazi dituela. Joera, beraz, ez da batzuek aditzera eman nahi dutena, baizik eta euskal gizarteak askatasun osoz behin eta berriz erakusten duena.

viernes, 10 de julio de 2020


Zuona da hitza

Zuona da hitza! Herritarrok, gaur amaitzen da hauteskunde kanpaina eta igandean zuon botoekin Eusko Legebiltzarreko ordezkariak aukeratuko dituzue. Aukeratuko ditugu. Hilabete batzuen ostean, osasun egoera larria eta honen ondoriozko krisia sendo gestionatu beharko duen Jaurlaritza indartsua osatuko da eta ez duzue hutsik egingo aukeraketan!

Zuona da hitza! Batzuek gizarte gaixoa garela diote, beste batzuek gizarte ezkertiarra baina gaizki bozkatzen omen duena, eta entzun izan dugu, baita ere, Eskandinaviako gizarte modernoak bezalakoak ez garela penaz adierazi dutenak. Azken finean, euskal herritarrak ezjakintzat jotzen gaituztenak botoaren bitartez beraiena ez den alderdi batengan jartzen dugulako gure etorkizunaren konfiantza.

Zuona da hitza! Hitzak, euskarazko hitzak, asmatuak direla esan du oraintsu Sasifilologoren batek, bere alderdiaren izena herritarren hitza edo ahotsa omen dela jakinarazteko latina erabiltzen duten bitartean; hizkuntza hila, hain zuzen ere, beraien politika ustelak bezala.

Zuona da hitza! Hori da demokraziaren altxorra. Gizarte anitz batean bizi gara eta horren erakusgarri izango da igande gauaren ostean osatuko den Legebiltzarra ere. Bertan lortuko diren adostasunak behar-beharrezkoak izango dira datozen urteotarako Euskadi eraikitzen jarraitzeko. Oinarri sendoak behar ditu gure Herriak, eta zenbat eta zuon hitz gehiagorekin osatu, orduan eta  sendoagoa eta indartsuagoa izango da.

viernes, 3 de julio de 2020


Azterketaren atarian
Nork ez du ezagutzen azterketa baten atarian, ikasturtean zehar ikasi ez izanagatik, gau-pasa eginez edota txuletak prestatuz bere prestakuntza eza nola edo hala konpontzen saiatu den pertsonaren bat?
Ideia hau ekarri dit gogora aste honetan Senatuan Nerea Ahedo taldekideak egindako hitzaldiak. PPk osasunerako Estatu Itun bat egitea eskatu du, nonbait COVID-19ak eragindako egoerak beharrizan hori sortu omen duelako. Berau Kongresuan martxan dagoen Berreraikuntzarako Batzordean 10 eguneko eztabaidaren osteko ondorioetan oinarrituko dela iragarri dute. “Hamar egun Espainia berreraikitzeko!”, barre egin zien Nereak.
Egia da pandemia hau gestionatzea ez dela erraza izan inongo gobernu edo agintarirentzat, baina onartu beharra dago erantzuna eta eragina desberdinak izan direla tokien arabera. Izan ere, honi erantzun egokia emateko ez da nahikoa 10 eguneko hausnarketa, ezta hiru hilabeteko gestioa; azken hamar urte edo hamarkadatan zehar egiten den antolaketa batean oinarritzen da, Euskadin egin den bezala. Inork espero ez zuen tamainako osasun larrialdiari eman beharreko erantzuna ez da egun batetik bestera antolatzen den zerbait.
Eta orain, ikasgelakoen notaren batez bestekoa txarra izan denean, soluzio azkar eta orokorrak bilatzen hasiak dira, ikasle bikain, erdipurdiko zein txuletadunak zaku berean sartuz. Osasun arloan urteetan zehar inbertsio handiak egin dituztenak, horretan hainbeste gastatu ez dutenak zein pribatizazioaren aldeko hautua egindakoak maila berean jarri eta, adibidez, Europatik etorritako diru laguntza bereziak banatzerako irizpideak markatzerakoan populazioaren arabera edota hildakoen kopuruaren arabera egiteko eskatzen dute, edota Autonomia Erkidegoen esku dauden osasun eskuduntzak birzentralizatzerako bidea hartzen dute.
Hauteskunde kanpainan gauden honetan, asko izango dira, baita ere, euren programa eta hitzaldietan uztailaren 12ko azterketa nola edo hala gainditzeko azken orduko burutazioa edo txuleta aterako dutenak. Beste batzuk ibilbide akademiko errealista bezain eraginkorra izaten jarraituko dugu. Osasun arloari dagokionez: ondo funtzionatzen duen egitura sendotuz eta, horretarako, gure eskuduntzak kanpoko erasoen aurka defendatuz. Etxeko lanak ondo eginda goaz azterketara.

viernes, 26 de junio de 2020


Zutik
Kanpainan gaude! Kanpaina ofizialean, esan nahi dut, Gobernuetan ez dauden alderdiek, beste ardurarik ez dutela argi erakutsiz, etengabeko kanpainan aritzen direlako urte osoan zehar. Oraingoa kanpaina berezia da, osasun neurriek eragin handia izango dutelako bai ekitaldietan eta baita guztion gogoan.
Dakizuenez, EAJren leloa ‘Zutik’ izango da. Egoera latz honi tinko aurre egingo diogulako, eragingo duen krisialdi ekonomikoari ere tinko aurre egingo diogun bezala. Bidean geratu diren hainbat pertsonaren biziak inoiz berreskuratuko ez ditugun galera ikaragarriak sufritu arren, burua altxatu eta Euskadi etorkizun oparo batera helarazteko lan egingo dugulako. “Indarrak alkartu eta goazen hauzira”, Alderdiak aukeratu duen abestiak dioen bezala. Zutik, baita ere, EAJk azken 125 urteotan egin izan duen bezala, herriaren nahi eta beharrizanei lotuta eta idealei sekula bizkarra eman gabe.
Denek ezin dute gauza bera esan. Batzuk politikara heldu baino ez dira egin eta beraien hotsandiko aldarrikapenen oihartzuna itzali baino lehen atzera egiten dute. Aste honetan Podemosek aberastasun handiak dituztenei zergak igotzearen promesa baztertu du, hori bai, uko egiten ez diola berriz aginduz. Lehenago ere antzekoak ikusiak gara: amnistia fiskalean onuradun izan zirenen zerrenda jakitera emango omen zuten, baina Gobernura heldu ostean… bai baina ez; GAL ikertzeko Batzordea sortzeko beharrik ere ez dute ikusi… edo beharbada bai. Zeruraino heltzeko asmoa zuten baina purgatorioan nora ezean dabilen ezker abertzalearekin topo egingo dutela ematen du.
Garai zailak datoz eta guztiok dugun guztia eman beharko dugu egoera honetatik indartsu ateratzeko. Denok batera zutik jarraitzea lortuko dugu.

viernes, 19 de junio de 2020


Tartekoak eta bitartekoak
Normaltasun berrian sartu gara gaur Euskadin. Oximoronetik oso gertu dagoela iruditzen zait termino hau, kontraesankorra egiten zaidalako normala iruditzen ez zaiguna normala izan behar izatea. Azken batean, gaur, Erkidegoa bere eskumen guztien jabe egin da berriz eta alarma egoeraren harira ezarritako ezohiko neurriak indargabetu egin dira; hori bai, gure osasuna mantentzeko garrantzitsuak diren zenbait neurri hartzen jarraitu beharko dugu. Horretan datza normaltasun berria.
Ia ehun egun hauetan bizi izan ditugun gertaerak gestionatzea zaila izan da, are gehiago Gobernu ardurak izan dituzten agintarientzat. Gure belaunaldiak bizi izan duen osasun egoera larrienaren aurrean, ordea, oposizioan izan direnak nahiago izan dute, ikaragarrizko erronka honen aurrean laguntzea baino, krisialdia bitartekotzat hartu eta trabak jarri gobernu horiek ahultzen ahalegintzeko.
Gure artean ere ez da falta izan horrelakorik. PP-C’s batuketaren buru den Carlos Iturgaitzek esaldi argigarri bat utzi du aste honetan: “Euskadiko hauteskundeak Sanchez eta Iglesias Moncloatik ateratzeko tarteko helmuga” izatea espero duela. Honekin, nabarmen erakusten du bere jomuga bakarra Madril dela: bai abiapuntu bezala, estrategia han erabakitzen delako, eta bai helmuga bakar bezala, helburu bakarra Moncloa, Estatua, delako. Euskaldunon interesak “tartekoak” dira; hau da, euskaldunak bere bitartekoak baino ez gara.
Eta Iturgaitzek ‘Euskal Bizikleta’ ‘Espainiako Itzulia’ prestatzeko erabiltzen duen bitartean, EH Bilduk Eusko Jaurlaritzaren gurpilean makilak sartzen jarraitzen du. Zaldibarreko ezbeharra inguruko biztanleen artean kezka zabaltzeko eta Koronabirusa, besteak beste, herritarren bozka bitarteko hitza isilarazteko erabili eta gero, orain euskaldunon mesederako izango diren hiru transferentzia egiteko ekainaren 25ean batzartuko den Transferentzien Batzorde Mistoa bertan behera gera dadila eskatu dute, erabilera elektorala egiten omen dela salatuz. Hau da, alderdikeria herritarren interesen gainetik: herritarrak bitarteko bezala. Zenbait egoeratan, betiko normaltasunean jarraitzen dugu.

viernes, 12 de junio de 2020


Etiketak
Eguneroko bizitzan, eta politikan ere bai, ohikoa da pertsona edo talde bat definitzerakoan bere ezaugarriak laburbiltzen dituen etiketa bat jartzea. Batzuetan bidezkoak izaten dira eta beste askotan ez. Politikan, azken urteotan, etiketa eta adjektibo gehiegi erabiltzen da, substantibo sustantziadunak bigarren mailan utziz.
Ezkerra eta eskuina aspalditik eta mundu guztian ezagunak diren etiketak dira politikan, azken urteotan lehena positibotzat hartuz eta bigarrena pentsaera zaharkitutzat joz. Euskadin, ezker eta abertzalea etiketak bere gain hartu zituztenek, eskubikotzat hartzen gaituzte EAJko abertzaleak, gu gutxietsi nahian. Estatuan, bestalde, alderdi biren arteko gobernua progresista dela behin eta berriro errepikatzeko beharra dutenek jai giroan ospatu dute asteon Gutxieneko Diru-Sarrera onartu izana. Egoera txarrenean dagoen jendeari gutxieneko baliabideak emateko araudia duela 30 urte jarri genuen martxan Euskadin, gure jarrera eta gizarte politika benetan aurrerakoiak direla argi utziz. 
Izan ere, aurrerakoiak edo zaharkituak izatea ekintzekin erakusten da, adjektibo edo etiketekin baino. Ezkertiartzat eta abertzaletzat duen joera politikoa biltzen duen koalizioaren idazkari nagusiak XIX. mendeko politikak edo XXI. mendekoak defendatzen dituzten alderdien artean aukeratzera deitu zuen hilabete barru egingo ditugun hauteskundeetan. Imajinatzen dut bere ustez zein izango den bata eta zein bestea; nik dakidan bakarra da nortzuk hasi diren mende honetan egiten guk aurrekoan egiten hasi ginenak. Horren adibide da aipatutako Gutxieneko Diru-Sarrera, EAJ herritarren alde lan egiten ari zen bitartean beste batzuek erakundeetan agertzeko asmorik ere ez zutenean.
Azken 40 urteotan euren burua ezkertiartzat duten abertzaleek zertan aritu diren ez dut esango, beraiek ez dutelako nahi hori gogorarazterik. Halere, zaila egiten da batzuetan isilik geratzea, joera politiko horretako buruzagiek sare sozialetan Euskal Herria irudikatu nahian suge narrasti bat erakusten duen bideoa argitaratzen duenean, edo beste batek esaten duenean ez direla azetonarekin ezabatzen presoen heriotzak, zinegotzi bat tiroz hil zuen preso baten protesten harira. Gai horiek aipatzen ditugunean gainditutako garaien inguruko etiketa jartzen diegula aurpegiratzen digute, haiei aurre egiteko beste argudiorik ez dugula nabarmenduz, baina horrelakoak entzutean, beraien helburua justu horixe egin dezagula dela ematen du. Probokazioa edo amnesia, hemen bakoitzak bere etiketa eraman behar du.

viernes, 5 de junio de 2020


Antzerkia

Orain dela urte pare bat, beka bati esker graduondoa egiten ari zen ikasle talde batekin hizketaldi bat egiteko aukera izan nuen Senatuan. Hainbat gazte hartu nituen hango gela batean Gobernuari kontrola egiteko saio baten ostean, eta gure lanari buruzko iritzia galdetu nienean, batek ‘antzerkia’ aipatu zuen.

Orduko erantzunak zer pentsa eman zidan gure jarduerak ematen duen irudiaren inguruan, eta aste honetan berriz ere etorri zait burura, atsekabe handiagoz. Azken egunak dolu egunak izaten ari dira COVID-19aren eraginez hil diren guztien omenez. Dolua errespetua, begirunea eta isiltasuna da, eta Estatuko Gorteetan ikusten ari garena hain zuzen ere horrek adierazten duen guztiaren kontrakoa izaten ari da.

Kongresuko ikuskizuna tamalgarria da zenbaitzuen kasuan; dagokion gaia zein den berdin izanik, behin eta berriz mezu iraingarri eta argumentazio berberei ekiten diete, gero eta erasokorrago gainera. Senatuan Alderdi Popularreko senatariek Osoko Bilkuratik alde egin zuten eurei buruz esandakoaren inguruan haserrea azaldu nahian. Esan zitzaiena ez zen gozoa izan, baina inondik inora egin zuten protesta nabaria justifikatzeko modukoa.

Antzerkia gehiegikeriara eramanez gero, errazago da komunikabideetara ailegatzea, baina ez dut uste egun bizi dugun osasun egoerarekin eta gainera datorkigun krisialdi ekonomikoarekin unerik onena denik horrelako itxura emateko. Zubiak apurtuz. Eraiki beharrean, eraitsiz.

Bestalde, bere antzezlan partikularrean jarraitzen duena ezker abertzalea da. Madrilen uso, Gasteizen otso. Antzerkia irudikatzeko erabiltzen den ikurra bezala, Sanchezen aurrean komediaren maskara irribarretsua janzten du; Urkullurekin, tragediaren maskara negartia. Eusko Jaurlaritzarekiko eta euskal gizartearekiko izaten ari den jarrera justifikatu ezina da alderdi arduratsu batentzat. Tragikomedia balitz, barre gutxi eragiten du jokabide horren eraginez sortu ahal dituen ondorio tragikoekin konparatuz. Ez da antzerkietarako garaia.

viernes, 29 de mayo de 2020


Zekenak?
Zekentzat jo gaitu aste honetan Arnaldo Otegik. Hain zuzen ere, amnistiaren aldeko manifestazioan zenbait aldarrikapen egin zituztenak edota zenbait alderdi politikotako egoitzatako hormatan edo etxeetan mezu mehatxatzaileak pinturaz idatzi dituztenak uztailaren 12an EH Bilduko apoderatuak izan daitezkeela esateagatik. Hori esatea, bere iritziz, “lerro guztiak zeharkatzea” da eta “politikak mugak dituela” jakinarazten digu.
Ezker abertzaleko jarraitzaile eta buruzagiek beraien iragana gogoraraztea atsegin ez dutenez, eta hura gaindituta omen dagoen garaia dela diotenez, ez dut nire hausnarketan urte asko atzera egingo baina, onartu beharko didazu, irakurle maitea, harrigarria bezain tamalgarria dela zenbait adierazpen zenbaitzuen ahotan entzutea.
Otegiren esanetan, “denok dakigu” nortzuk dauden ekintza horien atzean, beraien erantzukizuna ez dela aditzera eman nahian. Agian adierazpen honi gehitu beharko litzaiokeen beste esaldi bat da: “Denok dakigu” ekintza horien atzean daudenek nori emango dioten botoa datozen hauteskundeetan… baldin eta aukera politiko horretako buruzagiek aipatutako ekintzak salatzeko ausardia erakusten ez duten bitartean.
Antzeko isiltasuna erakutsi zuten Otegik eta bere taldekideek martxoan, Batzokien aurkako beste eraso batzuk gertatu zirenean. Orduan, Zaldibarreko zabortegiaren ezbeharraren ondorioz, bi hildako izatearen erantzukizuna EAJ-PNVri egotzi nahian, gure egoitzetan zaborra bota eta pintadak egin zituzten ezezagun batzuek, jeltzaleok “hiltzailetzat” joz. Orduan ere, erasoak gaitzesteko baino, beraien hitz egiteko eskubidea Lehendakariaren aurka egiteko baino ez zuten erabili, salaketen jomugaren erdi-erdian jarri eta ezbeharraren erabilera politikoa lotsagabea eginez. Eta horien ahotik entzun behar dugu zekenak garela!

sábado, 23 de mayo de 2020


Antídoto democrático
La crisis sanitaria que hemos padecido nos ha permitido, también, recopilar una serie de lecciones aprendidas. Una de las principales puede ser, quizá, comprender que la responsabilidad individual es la mejor herramienta para minimizar el riesgo de contagio. Esa misma responsabilidad individual será también de aplicación el próximo 12 de julio. A través del voto, cada persona va a contribuir a conformar el nuevo Parlamento Vasco que, junto al Gobierno que elija, deberá hacer frente al enorme reto de poner fin a la crisis sanitaria y remontar las negativas consecuencias socio-económicas que está acarreando.
Desde el pasado día 10 de febrero el Parlamento Vasco está disuelto. Como consecuencia de ello, la sociedad vasca afronta una situación tan excepcional como la sobrevenida por el Covid-19 y sin capacidad de legislar. Una de las bases fundamentales de toda democracia representativa se encuentra en su Parlamento. Es inimaginable una democracia sin Parlamento y, excepción hecha de la Diputación Permanente, esa es la situación en la que nos encontramos.
Esta es la razón por la que me ha resultado incomprensible escuchar a algunos líderes políticos decir que las Elecciones se pueden retrasar incluso hasta después del 25 de octubre, fecha límite legal. Es obvio que los comicios deben celebrarse en plenitud de garantías sanitarias y democráticas. Esto nadie lo puede cuestionar. Ahora bien, una vez que se garanticen estos dos parámetros, los comicios deben convocarse porque una democracia no puede funcionar sin sus representantes e instituciones en plena facultad de sus funciones. Esto mismo lo hemos podido comprobar en Francia, donde a pesar de haber tenido una primera vuelta a las elecciones municipales con una gran abstención, han convocado la segunda vuelta de las mismas para el día 28 de junio, dos semanas antes de nuestras elecciones al Parlamento Vasco. Los procesos electorales actúan como elemento de legitimación de las propias instituciones.
Me resulta también del todo incomprensible que, en un momento tan delicado y difícil, dos partidos como EH Bildu y Podemos rehúyan la posibilidad de conformar un nuevo Parlamento para debatir ideas de cara a estos próximos años. Este debate, positivo a todas luces, permite enfocar mejor las decisiones desde un punto de vista práctico y ayuda a ofrecer respuestas a las necesidades de la ciudadanía. Pero es que, además, este debate dota de legitimación social a la representación parlamentaria y a las propias instituciones. En estos momentos, la palabra la tiene cada una de las personas que formamos parte de esta sociedad, aplicando las reglas de las que nos hemos dotado desde el mutuo acuerdo. La razón profunda de la distancia marcada por estos dos partidos puede estar, en realidad, en el cuestionamiento de esas normas de funcionamiento y de representación parlamentaria e institucional. Tengo que reconocer que esta razón, más inquietante que la anterior, me preocupa en mayor medida.
Recientemente, Romano Prodi ha afirmado que “un Gobierno cae cuando hay alternativas, y en este momento no las veo”. No sé si quien fuera Presidente de la Comisión Europea extrapola también esa opinión a Euskadi, yo desde luego sí lo hago. En todo caso esta idea supone una llamada atención en estos momentos tanto para el Gobierno como para sus hipotéticas alternativas. Será la ciudadanía quien evalúe la labor de quien ha tenido la responsabilidad de gobernar en esta situación inédita. Ahora bien, es pertinente recordar que la misma ciudadanía evaluará también la actitud y la forma de proceder de los partidos de la oposición. En el caso que nos ocupa, es evidente que han renunciado a colaborar y a ofrecer alternativas constructivas y viables, han preferido concentrarse en tratar de segar la hierba bajo los pies del Gobierno. 
Estos dos partidos se contradicen a cada paso. Habrían puesto el grito en el cielo si se hubieran retrasado los comicios y nos quieren hacer creer, ahora, que no es importante que una institución básica para la democracia se encuentre funcionando o no. Nos dejaron solos cuando apostamos por no detener nuestro sistema productivo, presentándonos ante la sociedad como “desalmados que defienden los intereses económicos por encima de los sanitarios” y proclaman, ahora, que la preocupación de la ciudadanía es cómo recuperar sus puestos de trabajo.
Somos responsables políticos e institucionales, nos encontramos ante una anomalía democrática y la labor que nos corresponde es transmitir a la ciudadanía vasca que le asiste el derecho fundamental al sufragio, en plenitud de garantías sanitarias y de seguridad. Nos corresponde también garantizar que la campaña electoral pueda desarrollarse en igualdad de condiciones, utilizando los instrumentos más adecuados a los nuevos tiempos. Nos corresponde llegar a un acuerdo entre todas las fuerzas políticas para desarrollar la campaña y la jornada electoral en unas condiciones que favorezcan la participación. Nos corresponde, en realidad, transmitir la importancia del tiempo que vivimos y la necesidad de que la ciudadanía sea muy consciente de que las decisiones de futuro que se vayan a adoptar dependen de su voto. Llegan tiempos convulsos y difíciles, vamos a afrontar retos de gran dimensión, tenemos que explicar nuestras propuestas, de forma que la ciudadanía participe y decida. El mejor antídoto contra las enfermedades y los autoritarismos es la participación democrática.

Mi artículo de opinión, hoy en Diario Vasco.


viernes, 22 de mayo de 2020


Marra

Senatuko azken hileetako arduretako bat, Ganberak adierazpen instituzionalak aho batez onartu behar ez izateko bideak izaten ari da. Duela gutxira arte ez zen arazorik, horrelako adierazpenak demokrazia eta bizikidetzarekin bat datorren edozein alderdi politikok onartu beharreko gaietarako proposatzen direlako. Azken legealdietan, ordea, eskuin muturreko alderdi politiko bat Parlamentura heldu denetik, gizalegezkoa den edozeinek onartu behar lukeen hainbat proposamen bertan behera geratu dira.

Azken egunotan, eskuin muturreko alderdi politikorik izan gabe, Eusko Legebiltzarrean ere ezin izan dute adierazpen instituzional bat onartu, demokrazia eta bizikidetzarekin bat datorren arazo baten inguruan jardun arren. Alderdi Sozialistako legebiltzarkide baten etxean eta alderdi horretako eta EAJko zenbait egoitzatan egindako pintada mehatxatzaileak gaitzestea zuen helburu baina, hara non, ezker abertzaleak uko egin zion hauen aldeko elkartasuna agertzeari. Gehienez ere, “Idoia Mendiaren etxeari egindako erasoarekin bat ez datozela” onartu zuen Maddalen Iriartek, eta horrekin “marra bat gainditu” zela aitortu zuen. Agian gizatasun pixka bat agertzeko asmoz esan zuenarekin, komunikazio arloan hainbat urtetan aritutako lehendakarigaiak, esan ez zuena utzi zuen ageriago; hau da: ordura arteko erasoak, PSE eta EAJren egoitzen aurkakoak, onargarritzat jotzen dituela.

Pintadak COVID-19ak espetxeetan eragin ditzakeen kalteak salatzeagatik jaso omen zituen mehatxuak salatzeko ETAko kide bat egiten ari den gose grebari elkartasuna adierazteko egiten ari omen dira. Ezker abertzaleak salaketa horrekin bat egin nahi izatea ulertzen dut baina, demokrazia eta bizikidetzaren aldeko edozein pertsona legez, ez dut ulertzen nola babes daitekeen koakzioa eta mehatxua erabiltzea, are gutxiago azken mende erdian Euskadin biolentziarekin sufritu dugunarekin. Badaude horretarako beste tresna batzuk. Hain zuzen ere, Patxi Ruiz ETAkideak gose greba hasi zuen egun berean Kongresuan bederatzi alderdi politikotako ordezkariek, koronabirusa dela eta, presoen osasun eskubideak bermatze aldera Estatuko Gobernuari askatasun gabetzearen alternatibak bila dezala eta hainbat neurri har ditzala exijituz sinatu genuen adierazpena.

Giza eskubide batzuk aldarrikatzearen aldeko adierazpen hori sinatu zuen ezker abertzaleak, baina Legebiltzarrean beste giza eskubide batzuk aldarrikatzearen alde egiteari uko egin zion. Giza eskubide guzti-guztiak onartzen ez dituenak badaki demokrazia eta bizikidetza mugarritzen duen marraren zein aldetan dagoen.

viernes, 15 de mayo de 2020


Normaltasun berriak

Gaur San Isidro eguna da baina Euskadiko hainbat herritan ezin izan dira behar den moduan ospatu jai eta azoka politak. Gaur bertan jakin dugu, baita ere, abuztuan ez direla euren eginkizunetan arituko Celedon, Marijaia edo Artilleroak Gasteiz, Bilbo eta Donostiako jaietan. Zorionez, desberdina izango da itsasbazter zaleentzat, justu hilabete barru gure kostaldeko hondartzak berriz zabalduko dituztelako. Arduraz jokatzen badugu, amesgaizto hau hasi aurretik egiten genituen hainbat gauza berriz egiteko aukera izango dugu “normaltasun berria” deitu den horretan. Bide onetik goaz. Pandemiaren datuak hobetzen doazela dirudi eta, adibidez, azken 24 orduotan hildako bat izan omen da Euskadin Koronabirusa dela eta.

Beste hilabete bat aurrerago eginez, uztailaren erdialdean, hauteskundeak izan ditzakegu Autonomia Erkidegoan. Adituek emandako gomendioen arabera Urkullu Lehendakariak egin zuen aurreikuspenak oposizio guztiaren kontrako iritzia jaso zuen arren, gero eta jarraitzaile gehiago dituela ematen du. Galiziako presidenteak ere deialdia orduan egingo omen duenez Iturgaitzen trabak ere leundu dira, eta ezker abertzalearen eta Ahal Dugukoen “kontrakokeria” gero eta ageriagoa da, Lehendakariari leporatzen dioten presak eta arduragabekeriak ez duelako zentzurik beraien proposamena hauteskundeak bi hilabete geroago egitea baino ez denean.

Bitartean, Lehendakariak berari dagozkion ardurak egiteagatik kanpainan dagoela aurpegiratzen diotenek, euren kanpainarekin jarraitzen dute. Inoiz ezagutu dugun osasun larrialdirik zailenean, gure egoera benetan dena baino txarragoa dela aditzera eman nahi dute: helburua agintarien irudia zikintzea da, berdin dio hiritarren artean ezinegona eta kezka handitzea.

Kanpaina horretan, batzuek aspaldiko ohitura txarrak berreskuratu dituzte azken egunotan eta hainbat herritako Batzokitan pintada iraingarriak egin dituzte EAJren aurka, Tomas Caballero UPNko zinegotzia tiroz hil zuenaren gose grebari babesa ematea aitzakiatzat hartuta. Duela gutxi bi urte bete dira Euskadin mende erdi iraun zuen beste izurrite bati amaiera eman genionetik baina, dirudienez, “herritik sortu eta herrian urtu” omen direnak ez dira oraindik moldatu beraien “normaltasun berrira”.

viernes, 8 de mayo de 2020


Kontraesankorrak
Maiatzaren 8an, duela 40 urte, Munduko Osasun Erakundeak nafarreria edo baztanga (viruela) erabat desagertutzat eman zuen ofizialki. Oso aspalditik zetorren gaitza izanik, bere azken ehun urteetan 300 eta 500 milioi hildako artean eragin omen zituen munduan. Azken hileotan beste gaitz kutsakor baten aurkako borrokan hasiak gara; zorionez medikuntzak aurrerapen ikaragarriak izan ditu eta ziur nago laster Covid-19 madarikatu hau menderatzeko modua aurkituko dutela.
Bitartean ezin gara geldirik egon eta, gaixotasunaren datuak hobetzen ari diren heinean, beste aspektu batzuei ere begiratu behar diegu. Sekulakoak entzun behar izan genituen oinarrizkotzat jotzen ez diren ekonomi jarduera guztiak erabat gelditzearen aurka egin eta produkzioa ahal zen neurrian indarrean jarraitzea defendatzen genuelako. Gainbehera ekonomikoa izango dena baino askoz latzagoa izan ez zedin ahalegintzeagatik langileen osasunaren kontra egiten genuela aurpegiratu ziguten. Aste batzuk baino ez dira igaro eta EH Bilduren Kongresuko bozeramaileak “jendearen ardura euren lanpostuak nola berreskuratu” omen dela ilustratu zigun asteazkenean. Aleluia! Hori bai, ezker abertzaleak lehentasuna osasuna dela dionean, langileen osasuna defendatzen omen du, baina EAJk lehentasuna osasuna dela dionean, Confebasken interesak baino ez omen ditu defendatzen.
Eta, hara non, egoera honek Legebiltzarrik gabe eta funtziotan dagoen Jaurlaritza batekin harrapatu gaitu. Gure ustez, osasun eta demokrazia berme guztiak izan bezain laster berritu beharko genituzke, aurretik ditugun erronka zailei sendotasunez ekiteko. Uztailean udazkenean baino baldintza hobeak izango direla diote osasun adituek, eta hortik aurreragorako utziz gero zalantzak oraindik handiagoak dira. Ekainean hondartza edo kalera normaltasun batez joango garela pentsatzen ari bagara, handik hilabetera izango liratekeen hauteskundeak egiteko moduan izango gara. Baina gai honetan ere, Euskadiko oposizioko alderdiek interes ilunak antzematen dituzte EAJ eta Lehendakariaren proposamenean. Zeintzuk diren? Udan egiten bada porrot ekonomikora aurreratu nahi izatea; udazkenean, egoera zail honetatik ahalik eta gehien aldendu nahi izatea; eta datorren urterako utziz gero, herriaren hitza isilarazi nahi izatea. Goizegi, arriskutsuegi, beranduegi… Aitzakien liburuan nahi adina eta noranzko guztietarako aukerak daude.
Oposizio arduratsuaren eginbeharra Gobernuaren lana kontrolatu eta herritarrentzat mesedegarriagoa izan dadila lortzea da. Oposizio arduragabearen jarduna, aldiz, hain zuzen ere erantzukizunik ez izate horretaz baliatuta, agintarien erabaki guztien aurka egitea izaten da, nahiz eta alternatibarik eman ez edo aste batzuk igaro ostean norberak gauza bera esan. Abeslari baten esaldia etorri zait burura: “Oso gustuko dut idea kontraesankorrak izatea; horrela, beti hanka sartzen badut ere, beti dut arrazoia”.

domingo, 26 de abril de 2020


Un largo retiro

Esta semana hemos tenido sesión plenaria en el Senado. Después de mes y medio sin poder acudir a Madrid, la sensación ha sido extraña y dura: carreteras vacías, una gran ciudad con sus calles desiertas, espacios abiertos… Incluso entrar en el edificio del Senado y no encontrar prácticamente a nadie en sus pasillos arrojaba un panorama desolador.

He vuelto a tener ocasión de departir en vivo, sin teleconferencias, con algunos de los portavoces de los Grupos Parlamentarios, así como con trabajadores de la Cámara, y la preocupación que desprendían era mayor a la de la última vez que hablé con ellos, al comienzo de la crisis. No había persona que no estuviese correspondientemente pertrechada con mascarilla y guantes; y no solo para protegerse ellos mismos, sino principalmente, por miedo a llevar un posible contagio a sus familiares. La actitud y la concienciación han cambiado.

Este cambio de disposición también se está percibiendo en el nivel de exigencia de la ciudadanía. Esta semana, la presión ejercida desde diferentes niveles ha servido para hacer corregir al Gobierno central la medida adoptada con el fin de aliviar la situación de los menores en esta fase del confinamiento, bautizada como desescalada. Afortunadamente, podrán salir para dar pequeños paseos y no para arriesgarse a ser contagiados en una farmacia o en un comercio donde su presencia solo contribuiría a que estos espacios estuvieran aún más concurridos. Huelga decir que esta situación no tendría la misma incidencia en Madrid que en Tolosa, o que en Anoeta. Esto es una buena muestra de que la salida a esta situación necesita soluciones singulares dependiendo de dónde se vayan a ejecutar, y quienes mejor saben cómo hacerlo son las entidades más cercanas a cada territorio. En esto consiste el principio de subsidiariedad.

Desde determinadas posiciones se nos critica que, en plena crisis sanitaria, tengamos un ojo puesto en las consecuencias económicas que acarreará esta penosa situación. ¡Cómo no lo va a tener un partido con responsabilidad de gobierno como el nuestro! Era evidente, y lo es más ahora que la cifra de contagiados y fallecidos está siendo cada vez menos fatal, que la tempestad amainaría, y era también evidente que rápidamente afloraría una creciente preocupación por las secuelas económicas. En un principio se pudo pensar que esta grave recesión sería pasajera, pero probablemente en estos momentos la mayor parte de la ciudadanía podemos estar pensando en una crisis mucho más estructural y de difícil recuperación. Mucha gente me ha trasladado su preocupación por la situación en la que se están viendo o que ya barruntan: bajada de sueldo, cierre de empresas, preocupación por una posible pérdida de empleo; en mes y medio, se podría haber perdido el empleo creado en los últimos 4 años. Se dice pronto.

Para cualquier institución que se precie, la gestión de esta pandemia es un tema muy complejo. Desde EAJ-PNV hemos demostrado tener la mejor disposición a apoyar a Pedro Sánchez en la gestión de la pandemia del COVID-19, lo cual no significa que renunciemos a la crítica. El Ejecutivo sigue denotando improvisación en sus decisiones en lugar de ofrecer certezas, abusa de la unilateralidad en vez de buscar el diálogo y el acuerdo, cae en la precipitación comunicativa cuando debería extremar la mesura… En este último aspecto, cabe mencionar el “jardín” en el que se metió el Ejecutivo socialista al hablar sobre la persecución de los bulos para “minimizar el clima contrario a la gestión de la crisis por parte del Gobierno”, arrojando una palada más de tierra sobre su credibilidad, ya puesta en duda desde diferentes entornos.

En este punto, quisiera advertir sobre los claroscuros de esta moderna sociedad de la comunicación, cuyas múltiples herramientas permiten acciones positivas como las que antes citaba, de reacción crítica y de respuesta a los mandatarios, posibilitando que la información fluya e incluso fuerce a Gobiernos a enmendarse a sí mismos; pero que en muchas ocasiones responden a intereses que ponen en duda la calidad y veracidad de la información.

En este mismo sentido, me preocupa el clima político. Mucho. Ha ido emponzoñándose en la misma línea en que lo hacía la enfermedad. El insulto, se ha convertido en ejercicio de uso común para dirigirse al adversario político, generando un desasosiego aún mayor entre la ciudadanía que, ante el mayor reto de las últimas décadas, contempla incrédula cómo hay partidos que solo buscan su propio beneficio. La responsabilidad de los políticos es dotar de estabilidad, mesura y certidumbre a quienes representamos; o al menos intentarlo. Pero reina el postureo y la frase fácil e impostada.

Nos corresponde saber leer dónde está lo verdaderamente importante. Todos, sin excepción, aplaudimos la labor de los servidores públicos y principalmente de los trabajadores de la sanidad; su esfuerzo y sacrificio son una inmejorable referencia. El mundo se ha parado por culpa del coronavirus y ese mismo esfuerzo y sacrificio por trabajar de manera conjunta, en colaboración entre todos los representantes políticos, debe de ser el punto de apoyo sobre el que impulsar la palanca que venza la resistencia de una política que debe dejar de funcionar en base al rédito político y nos mueva a reconstruir la nueva manera de percibir la vida que llegará una vez superada la grave crisis en la que estamos inmersos. La clave estará en saber clarificar el futuro que ambicionamos.

Mi artículo de opinión, hoy en Diario Vasco.

viernes, 24 de abril de 2020


Hamaika gara
Koronabirusaren biharamunak erabaki ezberdinak hartzera bultzatuko gaitu. Erabaki horien bueltan, etorkizuna gurea izango da.
Ikasgai ezberdinak izan ditugu hilabete hauetan: familia arteko bizipen estuak, lana egiteko era ezberdina, lagunekin kafea hartzeko bide birtualak, klaseak, kaleko ekintzak etxeetan egin ditugu… Esperientzi guzti horiek gordeko ditugu gure barrenean etorkizun ezberdin bat amestu eta eraikitzeko denon artean.
Denon artean, bai: 20:00etako txaloak, ezberdinen arteko elkartasunak erakusten digun bezala, gizakiaren erantzun baikorra, taldean aurkitzen dugulako ziurtasuna.
Jabetzen garelako mundu global honen arauak ez direla guk pentsatzen genuen bezain xinpleak. Zerbait garbi ikusteko aukera izan badugu, guztion artean gehiago garela da, taldea indartsuagoa dela. Bakoitzaren izateko era errespetatuz, zenbakiek horrela diote: 1+1 hamaika gara.

viernes, 17 de abril de 2020


Kukuaren notak

Egunotan, kalean zarata gutxi dagoenez, kukua entzun ahal izan dut etxetik. Ez dut oso argi entzun eta Kirmen Uribe idazle ondarrutarraren poesia batekin gogoratu naiz. Bertan, kukuak zein notatan jotzen duen aztertu omen zuen pertsona batez ari da; hasiera batean ‘si-sol’ argi bat entzun omen zuen, baina gero zalantzak sortu zitzaizkion: ‘mi-do’ ala ‘fa-re’? Nire kasuan, konfinatuta egoteko beharraren eraginez, arropa eroso eta poltsiko hutsekin harrapatu nau, diru aldetik urtea kaskarra izango dudala iragarriz, horregatik ez dut baztertzen azken aukera: kukuak ‘farre’ egin didala.

Izan ere, aurtengoa urte kaskarra izango omen da ekonomiaren aldetik, osasunaren aldetik negargarria izango den bezalaxe. Nazioarteko Diru Funtsak eta kalifikazio agentziek aste honetan aurreratu dutenez, Estatu espainiarreko Barne Produktu Gordina %9 ingurura jaitsiko da eta langabezia %20tik pasako omen da. Testuinguru honetan, oinarrizkoa da ahalik eta prestatuen egotea, osasun larrialdia arintzen denerako, gure industria sarea indarberritzeko.

Izango dira ekonomiaz arduratzen naizela aurpegiratuko didatenak osasunaz egin beharrean, bata eta bestea bateragarriak izango ez balira bezala, elkar elikatuko ez balira bezala. Sendagile baten esaldi bat erabiliko dut: “Ekonomiaren atzeraldiak epidemiak baino kalte gehiago eragin diezaioke osasunari”. Gobernuetan izateko benetako ardura daukagun alderdiok arazoen ikuspuntu zabalago eta arduratsuagoak ditugu: jakina osasuna dela gure lehentasuna, baina ezin da kezka bakarra izan. Dena dela, badakigu politikaren munduan badaudela momentuan momentuko gizartearen kezka edo beldurra beraien aldarrikapen bakar moduan hartu eta erabiltzen dituztenak -orain osasuna da eta geroago, orain lepoa ematen dioten lana eta ekonomia- Gobernuan dagoenaren jarduna okerra dela aditzera eman nahian. Kukuek bezala, habian lekua egiteko maltzurki jokatzen dutenak. Ez ‘si-sol’, ez ‘fa-re’, ez ‘mi-do’, kukuak beti ‘kuku’.

viernes, 10 de abril de 2020


Denon artean!
Gehienok ez dugu gogoratzen Aberri Eguna aurtengoa bezalako egoera berezian ospatzea zer den. 88. edizioa da aurtengoa eta horietako gehienak ezkutuan egin behar izan ditugu, edo hobe esanda, egin behar izan zituzten gure aurreko belaunaldikoek: lehenengo gerragatik eta ostean berrogei urteko iluntasunagatik, barnean daramagun, barnean zeramaten abertzaletasunaren sua etxeko hormen babesean hauspotu behar izan zuten.
Faxismoaren gaitzari aurre egin ondoren, oraingoan gaixotasun kutsakor larri bat dugu etxean gerarazten gaituen gaitza. Honako honetan, ordea, hormen atzean ezkutatu gabe balkoietara aterako gara igandean Aberri Eguna ospatzeko. Urtero bezala, baina oraingoan inoiz baino arrazoi gehiagorekin, ikurrina eskegiko dugu bertan. Askok prest ditugu dagoeneko, baina itxialdi honetan eskura ez dutenentzat, Euzko Alderdi Jeltzalea zatika inprimatu eta margotzeko aukera ematen ari da webgunean eskura daitekeen agiri baten bitartez. Bederatzi piezak osatzen dute; bakoitza bere aldetik ikusita, zentzu gabeko marrak baino ez dirudite, baina puzzlea amaitzerakoan, gure ikurrina osatzen da. Gu ere, gure balkoietan, alaitasunik gabeko ospakizunean gaudela pentsa genezake igandean, baina Euskadiko balkoietan milaka eta milaka aberkide izango garela ohartzean, denon artean, gure Aberriaren puzzlea osatzen ari garela konturatuko gara, aske izateko nahia daukan Aberria.
1932an egin zen lehen Aberri Egunetik hona, asko eta asko izan dira justizia eta askatasunaren alde euren bizia eman dutenak. Aurten, dena dela, bereziki gogoan izango ditugu egunotan zorigaiztoko birus honen eraginez hiltzen ari direnak eta baita beraien eginkizunetatik gaitz honi aurre egiten ari direnak. Euskadik aurrera egingo du. Denon artean lortuko dugu!

viernes, 3 de abril de 2020


Lanpetuta, aspertuta… Osasuntsu

Lanpetuta nabil egunotan. Medioetan etxean egotearekin jendea aspertuta dagoela entzun arren, niri labur egiten zaizkit egunak. Gure eginkizunean, zorionez edo/eta zoritxarrez, ordutegiak mugarik gabeko malgutasuna duen bezala, lanerako tokia ere han zein hemen izaten dugu, momentuko beharrizanen arabera.

Etxean babestuta egon beharra dugun aste hauetan, orain arte askotan egin izan dudana ‘telelana’ omen dela jabetu naiz, modan jarri den hitzaren arabera. Egia da Senatuko jarduera asko gutxitu dela, baina gauza asko daude gestionatzeko egoera zail honetan, gauza asko daude prestatzeko egoera hobetzen hasten denean erabaki egokiak hartzeko. Egoera normalean bezala, politikarion lanik handiena hemiziklotik edota bilera geletatik kanpo izaten da, gainera hauek ordezkatzeko bideo bidezko bilerak egin daitezke eta azken aldian uste nuena baino gehiago trebatu naiz horretan.

Dena dela, jakin badakit jende askok beste baldintza batzuk bizi dituela eta egunak amaigabeak egiten zaizkiola etxean sartuta. Komunikabide guztiek horri ere aurre egiteko saioak edota gomendioak prestatu dituzte: klaseak, yoga ariketak, irakurgaiak… denak balio du. Bizi dugun egoera larri honetan tontakeria dela ematen du horretaz kezkatzea baina, edukien artean batzuek besteek baino garrantzi gehiago dutela jakitun, egoera eramangarriagoa egiten laguntzen du, askotan norberaren osasuna kaltetu ez dadin.

Lanpetuta zein aspertuta, halere, zorionekoak gara, kanpotik heltzen zaizkigun albiste benetan garrantzitsuekin konparatuz gero. Zenbakien uholdeak errealitatearen pertzepzioa lausotu arren, Coronavirusak jota laurehundik gora hildako edo zazpi milatik gora kutsatutako euskaldun bakoitzaren atzean oinaze istorio bana dago; Estatu espainiarrean, 10.000 drama eta 110.000 sufrimendu baino gehiago; munduan 50.000 pertsonatik gora hil dira gaitz honekin. Lanpetuta zein aspertuta, osasuntsu egotea da pribilejioa.